Vliek, L. (2015) – promotieonderzoek

Effects of Kanjertraining (Topper Training) on Emotional Problems, Behavioural Problems and Classroom Climate.

Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit op gezag van de rector magnificus, prof. dr. G.J. van der Zwaan ingevolge het besluit van het college voor promoties in het openbaar te verdedigingen op 28 augustus des ochtends te 10.30 uur. 

Samenvatting:
De Kanjertraining blijkt effectief in problematische klassen en op psychologenpraktijken. Dat is een belangrijke bevinding, omdat de Kanjertraining zeer veel wordt toegepast in Nederland.
Kanjertraining richt zich op het creëren van een veilig schoolklimaat en op het verminderen van emotionele problemen (depressie, angst, teruggetrokken gedrag) en gedragsproblemen.
Uit drie onderzoeken blijkt dat zelfwaardering en het klassenklimaat verbeteren door de Kanjertraining en emotionele problemen, gedragsproblemen en het gevoel gepest te worden afnemen bij kinderen tussen 8 en 11 jaar. Een half jaar later ging het zelfs nog iets beter met de kinderen.
Relevant voor scholen is dat na de training de sfeer in de problematische klassen op gelijk niveau kwam als in de niet-problematische klassen zonder training.
Eerste resultaten in dit proefschrift laten zien dat kinderen zich minder gepest voelen na de training. Tevens blijkt dat de Kanjervragenlijst een goed meetinstrument is om sociaal functioneren in de klas te meten. Veel scholen gebruiken deze lijst als leerlingvolgsysteem en de onderwijsinspectie gebruikt de lijst om sociale opbrengsten te meten. Voor gemeenten is het relevant dat de Kanjertraining laagdrempelig kan worden aangeboden aan kinderen met een lage zelfwaardering, gedragsproblemen en/of emotionele problemen. Zo kunnen veel van deze kinderen in een vroeg stadium sociaal weer normaal functioneren. Uit het gerandomiseerde onderzoek op psychologenpraktijken blijkt namelijk dat, na 10 lessen Kanjertraining,  69% van de kinderen met een lage zelfwaardering en 64% van de kinderen met ernstige gedragsproblemen zonder deze problemen weer de deur uitgaat.

What’s next?
In vervolgonderzoek worden twee unieke onderdelen van de Kanjertraining apart onderzocht op hun effectiviteit. Dit zijn mogelijke werkzame ingrediënten van de Kanjertraining. Deze vormen mogelijk de verklaring voor de effecten die zij vond. Het gaat om het aanspreken van kinderen, ouders en leerkrachten op hun verlangen te vertrouwen te willen zijn en op het nemen van verantwoordelijkheid voor hun gedrag. Vliek: “Ook kinderen kennen deze verantwoordelijkheid. Kanjertraining heeft als uitgangspunt dat een kleuter al kan kiezen of hij met een schepje een gat in de zandbak graaft of een ander op z’n kop slaat.”